วิธีเลือกซื้ออาหารกระป๋อง ต้องดูอะไรบ้าง บรรจุภัณฑ์ลักษณะใดที่ไม่ควรซื้อ เพื่อความปลอดภัยต่อสุขภาพของผู้บริโภค
อาหารกระป๋อง เป็นหนึ่งในวิธีการแปรรูปอาหารเพื่อยืดอายุการเก็บให้ยาวนานขึ้น โดยสามารถเก็บรักษาภายใต้อุณหภูมิห้อง ไม่จำเป็นต้องแช่ตู้เย็น และสามารถเปิดรับประทานได้เลย
ในกระบวนการผลิต เนื้อสัตว์จำพวกปลา ไก่ แฮม ผักดอง ถั่ว หรือซอสปรุงรสต่างๆ จะถูกบรรจุลงในกระป๋องโลหะเคลือบดีบุกป้องกันสนิม ปิดสนิทด้วยฝา จากนั้นนำไปฆ่าเชื้อภายใต้ความร้อนและความดันที่เหมาะสมเพื่อกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ก่อโรคภายในกระป๋อง จึงทำให้อาหารกระป๋องไม่เน่าเสีย เก็บได้เป็นเวลานาน แม้ไม่ได้เก็บในอุณหภูมิต่ำ
แต่เนื่องจากบรรจุภัณฑ์ประเภทอาหารกระป๋องเป็นภาชนะปิดทึบ ไม่เห็นอาหารภายใน จึงทำให้ยากต่อการสังเกตสิ่งผิดปกติภายในกระป๋อง บทความนี้จึงจะขอแนะนำวิธีการเลือกซื้ออาหารกระป๋องภายในท้องตลาดค่ะ
4 คำแนะนำสำหรับเลือกซื้อ อาหารกระป๋อง
1. สังเกตวันหมดอายุ ผู้ผลิต และเลขที่ อย. : แม้ว่าอาหารกระป๋องจะมีอายุการเก็บรักษายาวนานสูงสุด 2-4 ปี แต่ควรเลือกซื้อสินค้าก่อนวันหมดอายุตามที่ผู้ผลิตแนะนำข้างกระป๋อง และควรสังเกตรายละเอียด ชื่อโรงงานผู้ผลิตรวมถึงเลขที่ อย. เพื่อความมั่นใจในความปลอดภัยและมาตรฐานสินค้า
2. ลักษณะกระป๋อง : กระป๋องจะต้องไม่บวมป่อง หรือนูนออกมา เนื่องจากอาหารกระป๋องอาจเริ่มเสื่อมเสียจากสปอร์ของจุลินทรีย์ หรือจุลินทรีย์ที่หลงเหลืออยู่ในอาหารเนื่องจากกระบวนการฆ่าเชื้อที่ไม่ได้มาตรฐาน
โดยเฉพาะเชื้อ Clostridium botulinum ที่เป็นเชื้อจุลินทรีย์ที่สามารถเจริญเติบโตได้โดยไม่ต้องอาศัยออกซิเจน จึงทำให้เชื้อเพิ่มจำนวนได้ในระบบปิด ซึ่งเชื้อดังกล่าวยังสร้างสารพิษที่เป็นพิษต่อระบบประสาท
นอกจากนี้ กระป๋องจะต้องไม่มีรอยรั่ว, รอยบุบ และไม่เป็นสนิม ซึ่งจะเป็นจุดที่ทำให้การเกิดปนเปื้อนของเชื้อจุลินทรีย์ได้
3. ลักษณะอาหารหลังเปิดกระป๋อง : จะต้องไม่มีสิ่งแปลกปลอมในอาหารกระป๋อง, ผิวด้านในกระป๋องเรียบ ไม่มีรอยสนิม, ไม่มีกลิ่นเหม็นหรือลักษณะผิดปกติ และหลังจากเปิดทานแล้ว หากทานไม่หมด ควรถ่ายใส่ภาชนะอื่น ก่อนนำไปแช่ตู้เย็น
4. คุณค่าทางโภชนาการ : การเลือกอาหารกระป๋องสามารถเลือกได้จากการพิจารณาตารางแสดงโภชนาการ โดยพิจารณาตามหลักเกณฑ์การเลือกซื้ออาหารทั่วไป โดยทั่วไปอาหารกระป๋องมักปริมาณโซเดียมสูงเพื่อเพิ่มรสชาติอาหาร ดังนั้นเราจึงควรเลือกสินค้าที่มีปริมาณโซเดียม, ปริมาณน้ำตาลไม่สูงเกินไป มีระดับไขมัน, คอเลสเตอรอลอยู่ในระดับที่พอเหมาะ
สารอาหารหลักในอาหารกระป๋องจะมีคุณค่าทางโภชนาการไม่แตกต่างจากอาหารทั่วไป เนื่องจากกระบวนการให้ความร้อนอาหารกระป๋องไม่ทำให้สารอาหารประเภทโปรตีน, ไขมัน, คาร์โบไฮเดรต หรือเกลือแร่ลดลง ยกเว้น วิตามินละลายน้ำบางชนิดที่เสียสภาพง่ายเมื่อโดนความร้อน เช่น วิตามินบี และ วิตามินซี เป็นต้น
โดยสรุปแล้ว การเลือกอาหารกระป๋องจากผู้ผลิตที่วางใจได้ มีเลขหมาย อย. รับรอง ทำให้เราเชื่อมั่นในมาตรฐานความปลอดภัยอาหารได้ส่วนหนึ่ง
นอกจากนี้ เราควรต้องพิจารณาอาหารกระป๋องนั้นๆ ด้วยตัวเองอย่างถี่ถ้วนก่อนเลือกซื้อ หรือก่อนเปิดทาน หากพบความผิดปกติใดๆ ก็ไม่ต้องเสียดาย และหากพบว่ามีกลิ่นหรือสีที่ผิดปกติ แนะนำว่าควรเลี่ยงรับประทานเพื่อความปลอดภัยต่อสุขภาพ
อ้างอิง:
ทวิศ ลือชัย และคณะ. (2557). “ประวัติความเป็นมาและพัฒนาการของอาหารกระป๋อง”. สืบค้นจาก : https://www.agro.cmu.ac.th/absc/data/57/57-022.pdf
Moataz Hamde. (2020). “Tips on choosing, storing and cooking with canned food”. Available: https://www.abc.net.au/everyday/tips-on-choosing-storing-and-cooking-with-canned-food/12109392
Pither, R. (2003). CANNING | Quality Changes During Canning. Encyclopedia Of Food Sciences And Nutrition, 845-851. doi: 10.1016/b0-12-227055-x/00163-2